Te weinig STEM in onderwijs 

In onze hoogtechnologische maatschappij is er nood aan voldoende competentie in ‘Sciences, Technology, Engineering en Mathematics’, ‘STEM’. Dat betekent voldoende wetenschappers, ingenieurs, technici, … én aandacht voor creativiteit en estethiek, maar ook wetenschappelijke basiskennis bij veel anderen en misschien meest nog rationeel denken.

Agoria, de technologische sector, schat dat er in België zowat 16.000 ICT’ers gezocht worden en ruim 5.000 ingenieurs. Dat is evenwel ongeveer het dubbele van het aantal studenten. Dat laatste neemt toe, maar relatief traag. Zie ook hier voor meer gegevens. 

Daarom zijn velen bezorgd over de onderwijs in STEM. De arbeidsmarkt kent namelijk grote tekorten in deze richtingen. België telt ook merkelijk minder studenten in STEM dan veel andere landen. Veel hoogtechnologische bedrijven weken al deels uit naar andere landen omdat ze hier te weinig ingenieurs, wetenschappers en informatici vinden. Bovenwijs deelt deze zorg. De aandacht voor STEM in het secundair onderwijs is de laatste jaren well verbeterd.

In het SO werden recent STEM-richtingen opgestart. Zullen die aan de verwachtingen voldoen? En in welke mate …? Het is nog afwachten want het betreft een nieuwe opzet, met nieuwe leerplannen, leerkrachten die dikwijls moesten omscholen, …

In het hoger onderwijs (HO) zijn er sowieso veel te weinig studenten ‘met voldoende STEM’. Voor dat probleem zien we geen beterschap. Eén van de oorzaken is zeker het tekort aan Vlaamse afstandsonderwijs in STEM-richtingen: nauwelijks opleidingen in afstands- en/of avond/weekendonderwijs, geen eigen open univ, noch adequate promotie van de Nederlandse of Britse. 

Maar er blijven grote vragen bij:

  • De wijze waarop de (basis)vorming voor STEM in het secundair onderwijs gebeurt. Voldoet het onderricht in de wetenschappelijke methode, in talen en in de STEM-vakken?
  • Het optimale evenwicht tussen STEM-vakken en andere vakken die vooral de creativiteit en de sociale ontwikkeling stimuleren.
  • De wijze waarop scholen en CLB-centra onze jongeren oriënteren. Beschikken zij daarbij over voldoende kennis in STEM?
  • Het aanbod aan STEM-opleidingen: zowel in het reguliere dagonderwijs, als in avond- en afstandsonderwijs lijkt dat lager dan in onze buurlanden. Zo kent Vlaanderen zelfs geen enkele ingenieursopleiding buiten dagonderwijs – in tegenstelling tot zowat alle andere EU-landen.
  • Integratie van buitenlandse jongeren met geschikte opleidingen: hoeveel vinden de weg naar STEM-beroepen? Hoeveel blijven er hier?
  • Hoe vermijden de we onderwaardering van TSO en BSO? Quid een sterke STEM-richting in het SO, naast Latijn en Moderne, maar in TSO? Of waar best?

Terzijde, bepaalde personen willen niet enkel meer ‘STEM’ in het onderwijs, maar ook meer artistieke vakken. Ze hebben het dan over ‘STEAM’. De ‘A’ daarin verwijst naar de ‘Fine Arts’. Daarvoor speelt een andere problematiek. Zo speelt niet zozeer een tekort op de arbeidsmarkt, maar wel een onderwaardering in te veel opleidingen. Daar komen we later nog op terug.

Extra informatie? Zie hier.

STEM komt aan bod in enkele projecten van Bovenwijs. Indien u wil meewerken of meer informatie contacteert u ons per email.